Theo thông cáo báo chí của EU ngày 9/10/2020, Cơ chế sàng lọc đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của EU sẽ bắt đầu hoạt động đầy đủ kể từ ngày 11 tháng 10 năm 2020. Trong 18 tháng qua sau khi thông qua quy chế sàng lọc đầu tư đầu tiên của EU, Ủy ban châu Âu và các Quốc gia Thành viên đã thiết lập được cơ chế phối hợp hiệu quả để thực hiện quy định này. Giờ đây, Cơ chế này sẽ trở thành công cụ bảo tồn các lợi ích chiến lược của châu Âu trong khi vẫn giữ cho thị trường EU mở cửa cho đầu tư.
Phó Chủ tịch điều hành Valdis Dombrovskis cho biết: “EU đang và sẽ mở cửa cho đầu tư nước ngoài. Nhưng sự cởi mở này không phải là vô điều kiện. Để đối phó với những thách thức kinh tế hiện nay, bảo vệ các tài sản quan trọng của châu Âu và bảo vệ an ninh tập thể, các Quốc gia Thành viên EU và Ủy ban cần hợp tác chặt chẽ với nhau. Nếu chúng ta muốn đạt được quyền tự chủ chiến lược mở, thì việc có một sự hợp tác sàng lọc đầu tư hiệu quả trên toàn EU là điều cần thiết. Chúng tôi hiện đã được trang bị tốt cho điều đó ”.
Quy chế sàng lọc FDI được thông qua vào tháng 3 năm 2019 đã thiết lập khuôn khổ cho toàn EU, trong đó Ủy ban Châu Âu và các Quốc gia Thành viên có thể phối hợp hành động của họ đối với đầu tư nước ngoài. Sau khi Quy chế Sàng lọc FDI chính thức có hiệu lực vào tháng 4 năm 2019, Ủy ban châu Âu và các Quốc gia thành viên đã làm việc để đưa ra các yêu cầu hoạt động cần thiết để áp dụng đầy đủ Quy chế bắt đầu từ ngày 11 tháng 10 năm 2020. Điều này bao gồm:
* các Quốc gia Thành viên EU thông báo về các cơ chế sàng lọc đầu tư quốc gia hiện có của họ cho Ủy ban châu Âu
• Thiết lập các đầu mối liên lạc chính thức và các kênh an toàn ở mỗi Quốc gia Thành viên và trong Ủy ban để trao đổi thông tin và phân tích.
• Triển khai các thủ tục giữa Quốc gia thành viên và Ủy ban để nhanh chóng phản ứng với các mối quan tâm về FDI và đưa ra ý kiến
• Cập nhật danh sách các dự án và chương trình do Liên minh quan tâm kèm theo Quy chế.
Sau các khuyến nghị của Ủy ban theo hướng dẫn tháng 3 năm 2020, các Quốc gia Thành viên cũng đã đồng ý hợp tác không chính thức về sàng lọc FDI trong đó đầu tư nước ngoài có thể ảnh hưởng đến thị trường chung EU.
Một số Quốc gia Thành viên cũng đang trong quá trình cải tổ các cơ chế sàng lọc hoặc áp dụng các cơ chế mới.
Bối cảnh
EU là một trong những điểm đến đầu tư cởi mở nhất và là điểm đến chính của đầu tư trực tiếp nước ngoài trên thế giới: Nguồn vốn FDI do các nhà đầu tư nước thứ ba ở EU nắm giữ lên tới 6.441 tỷ euro vào cuối năm 2017, cung cấp cho người châu Âu 16 triệu việc làm trực tiếp.
Để bảo vệ lợi ích chiến lược của EU liên quan đến đầu tư nước ngoài, quy định của EU vào tháng 3 năm 2019:
* Tạo ra một cơ chế hợp tác cho các Quốc gia Thành viên và Ủy ban để trao đổi thông tin và nếu cần thiết, nêu quan ngại liên quan đến các khoản đầu tư cụ thể;
*Cho phép Ủy ban đưa ra ý kiến khi một khoản đầu tư đe dọa đến an ninh hoặc trật tự công cộng của nhiều Quốc gia Thành viên, hoặc khi khoản đầu tư có thể làm suy yếu một dự án hoặc chương trình được cả EU quan tâm, chẳng hạn như Horizon 2020 hoặc Galileo;
• Đặt ra thời hạn hợp tác giữa Ủy ban và các Quốc gia Thành viên, và giữa các Quốc gia Thành viên, tuân thủ các yêu cầu không phân biệt đối xử và bảo mật mạnh mẽ;
* Thiết lập các yêu cầu cốt lõi nhất định đối với các Quốc gia Thành viên duy trì hoặc áp dụng cơ chế sàng lọc ở cấp quốc gia vì lý do an ninh hoặc trật tự công cộng;
• Khuyến khích hợp tác quốc tế về sàng lọc đầu tư, bao gồm chia sẻ kinh nghiệm, thực tiễn tốt nhất và thông tin về các vấn đề cùng quan tâm
Ngày 25 tháng 3 năm 2020, Ủy ban đã ban hành hướng dẫn cho các Quốc gia Thành viên, kêu gọi tất cả các Quốc gia Thành viên thiết lập một cơ chế sàng lọc chính thức và đảm bảo một cách tiếp cận mạnh mẽ trên toàn EU để sàng lọc đầu tư nước ngoài tại thời điểm khủng hoảng y tế cộng đồng và các ngành kinh tế dễ bị tổn thương.
Vietnam Trade Section to Belgium, Luxembourg and EU. Registered in 2020. 